الیاف گیاهی کتان

 
دسته دیگری از الیاف طبیعی گیاهی، کتان است که جزء الیاف گیاهی ساقه ای می‌باشد. کتان احتمالاً اولین لیف ساقه ای بود که توسط انسان در نساجی به کار رفته است. نمونه هایی از پارچه های کتانی در سواحل سوئیس یافت شده است. لباس مومیایی های 4500 سال پیش نیز از کتان بوده است. قرن ها قبل از میلاد مسیح بازرگانان فینیقی کتان را از مصر به اروپا آورده اند. در قرن هفدهم پارچه های کتانی به صورت صنعت خانگی در بیشتر کشورهای اروپای شرقی متداول بود.
گیاه کتان در بسیاری مناطق دنیا که دارای آب و هوای معتدل است رشد می‌کند. بهترین شرایط جوی برای این گیاه آب و هوای ملایم ابری و کمی رطوبت است. عمر این گیاه یک ساله بوده و در شرایط مناسب تا یک متر رشد می‌کند.
بهترین نوع کتان در کشورهای فرانسه، بلژیک، ایرلند، لهستان و هلند کشت می‌شود. در کانادا، امریکا، آلمان و ایتالیا نیز نوع پست آن رشد می‌کند.
ساختمان ظاهری الیاف کتان
بخش اعظم سلول کتان سلولز است. نمای آن زیر میکروسکوپ صاف و شفاف بدون پیچیدگی است. مقطع عرضی آن چند ضلعی و دارای کانال هایی می‌باشد. طول الیاف کتان وابسته به ساقه گیاه اولیه آن دارد. طول الیاف مناسب نساجی 60- 40 سانتی متر است. قطر کتان نیز بین 25- 12میکرون متغیر است. از نظر رنگ ظاهری کتان‌های سفید، زرد، سبز و قهوه‌ای وجود دارند. استحکام آن به علت نظم داخلی مولکولی و تعداد بیشتر مناطق بلوری تقریباً دو برابر پنبه است و همانند پنبه نیز در حالت مرطوب استحکامش افزایش می یابد. کتان 10- 8 درصد وزن خود آب جذب می‌کند و استحکام آن تا 20 درصد افزایش می یابد. از نظر ظاهری از پنبه درخشان تر است و از نظر خواص حرارتی تا 120 درجه سانتیگراد را تحمل می‌کند.
خواص شیمیایی کتان
از نظر خواص شیمیایی مشابه پنبه است ولی جذب رنگ کمتری دارد. کتان به علت استحکام خوبی که دارد برای پارچه های چادر (خیمه)، رومیزی و لباس های دریانوردان، بند کفش و نخ صحافی ها و انواع طناب کاربرد دارد.

 الیاف گیاهی چتایی (Jute)
این الیاف نیز از ساقه گیاهان بدست می آید که گیاه آن کرکروس نام دارد. خواص و طرز تهیه آن نیز مشابه کتان
است. کنف و رامی نیز از سایر الیاف گیاهی است که از ساقه گیاهان بدست می آیند.

  الیاف سیسال (Sisal)
این نوع الیاف طبیعی گیاهی از برگ گیاه سیسال بدست می آید که در مکزیک می روید. از نظر خواص شبیه الیاف ساقه ای است و از آنجایی که خشک است برای تسمه نقاله و طناب کاربرد دارد و کاربرد البسه ندارد.